کد مطلب:46099 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » فلسفه و منطق

اثبات روان ناخودآگاه چه نتايجي براي خداشناسان در پي داشت؟

دو نتيجه مهمي داشت هر چند كاشفان آن در فكر و صدد اين نتايج نبودهاند، امّا اين گروه ميتوانند از زحمات آنان دو نتيجه را بگيرند:
1ـ اثبات روان ناخودآگاه، اصالت روح را بيش از پيش ثابت كرد و روشن شد كه موضوع روان در اعصاب و پيچ و مهرههاي مغزي خلاصه نميشود، حتي فرويد تصريح ميكند كه بسياري از بيماريهاي رواني، مربوط به بيماريهاي اعصاب نيست بلكه افرادي پيدا ميشوند كه اعصاب آنان از هر نظر سالم است معالوصف دچار يك رشته عوارض روحي ميشوند اين اختلالها معلول فرمان روان ناخودآگاه است.
گاهي گفته ميشود فلاني از غم و غصه دق كرد و مرد، و يا ديوانه شد، وقتي مراجعه به پزشك ميكنند ميبينند كه كوچكترين اختلالي در اعصاب او وجود ندارد، بلكه منشأ و علت اين بيماري همان روان ناخودآگاه اوست. مثلاً افرادي در طول زندگي دچار مصيبتهاي بزرگ ميشوند در اين موقع روان ناخودآگاه دست به كار ميشود تا در دستگاه روان خودآگاه او اختلالي بوجود آورد، تا براي خود عالمي از خيالات و اوهام پيدا كند و داراي خل گري خاصي شود تا غصه و غم خود را فراموش كند. اينكه ميگويند ديوانگي براي خود عالمي است درست ميگويند يك چنين افراد به فرمان روان ناخودآگاه براي رهايي از درد و غم، در جهاني از اوهام و خيالات فرو ميروند و به قول شاعر:
ز هوشياران عالم هر كه را ديدم غمي دارد الا ديوانه شو، ديوانگي هم عالمي دارد
تو گويي در موقع مصيبتهاي سنگين، روان ناخودآگاه احساس ميكند كه شعور و آگاهي مايه زحمت است از اين جهت براي رهايي از اين رنج، فرمان ديوانگي ميدهد و اختلالي در دستگاه درك ايجاد ميكند.
2ـ كشف روان ناخودآگاه، در شناخت شناسي اثر روشني دارد، زيرا روان ناخودآگاه از نظر علم، يك حقيقت مسلم شناخته شده است و نسبت روان خود آگاه به ناخود آگاه نسبت شهود است به غيب.
در گذشته ميگفتند بدن انسان از مقوله شهود، و روان انسان از قبيل غيب انسان است ولي با ثبوت روان ناخودآگاه، پشت سر روان خود آگاه ثابت شد كه در روان انساني مقام ديگريست، به نام (غيب الغيب) پنهانتر از پنهان. از اين جهت انسان، يكي از آ يتهاي بزرگ خدا به شمار ميرود.

---

: آية الله جعفر سبحاني
شناخت در فلسفة اسلامي